Thơ hay về “tam bôi tửu” (ba chén rượu)
Nói đến chủ đề “tửu”, “tam bôi tửu” (ba chén rượu), nhiều
người nhớ đến câu thơ khuyết danh “Vạn trượng hồng trần tam bôi tửu/
Thiên thu đại nghiệp nhất hồ trà”. “Tam bôi tửu” còn được đề cập đến ở
nhiều bài thơ khác, như trong sách “Kiến Văn Tiểu Lục” của Lê Quý Đôn
có đoạn giới thiệu bài
thơ của quan Thừa tướng Trần Tuấn Khanh thời Tống gửi
cho con như sau:
興來文字三杯酒 Hứng lai văn tự tam bôi tửu,
老去生涯數卷書 Lão khứ sinh nhai sổ quyển thư.
遺爾子孫清白福 Di nhĩ tử tôn thanh bạch phúc,
不須廈屋大渠渠 Bất tu hạ ốc đại cừ cừ.
Dịch nghĩa:
Khi cao hứng giở văn chương ra ngâm vịnh, và thưởng vài ba chén rượu chơi,
Tuổi già chỉ sinh nhai bằng mấy quyển sách.
Thanh liêm, chỉ có phúc thanh bạch đó để lưu lại chó con cháu.
Không có để lại những cái nhà to rộng thênh-thang.
Dịch thành văn vần (bản dịch Bộ Quốc gia Giáo dục xuất bản, 1962):
Vài ly cao hứng ngâm nga,
Tuổi già sách vở ấy là sinh nhai
Phúc thanh lưu đề lâu dài,
Chẳng màng tòa rộng dẫy dài thênh thang.
Bản dịch của Viện sử học (nhà XB văn hóa - thông tin), bài thơ có chữ “vạn” thay cho chữ “sổ” – “Lão khứ sinh nhai vạn quyền thư”. Bản dịch thơ cũng khá thú vị:
Rượu ba chén ngâm nga khi hứng
Sách vạn pho tiêu khiển tuổi già
Để lại trắng trong cho cháu chắt
Không cần nhà cửa phải nguy nga.
